Từ ngày 16/9-19/9/2019, tại Hà Nội, Công ty Dịch vụ kỹ thuật truyền tải điện (NPTS) đã tổ chức khoá đào tạo nâng cao IEC 61850 cho 12 học viên là cán bộ làm công tác kỹ thuật thuộc nhóm học viên SICAM PAS và MicroSCADA của phòng Kỹ thuật NPTS và 4 Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật trực thuộc.

Đến dự khai mạc khoá học có ông Lã Mạnh Hoàn Phó giám đốc NPTS và lãnh đạo phòng Kỹ thuật Công ty. Khoá học kéo dài trong 4 ngày do chuyên gia đến từ Malaysia với kinh nghiệm hơn 10 năm về thực hành và giảng dạy IEC 61850 và là thành viên của nhiều uỷ ban tiêu chuẩn quốc tế giảng dạy.

Ông Lã Mạnh Hoàn Phó giám đốc NPTS khai mạc khoá học

Khoá đào tạo này nhằm cung cấp những kiến thức chuyên sâu về tiêu chuẩn IEC 61850, tập trung vào ngôn ngữ cấu hình trạm biến áp (Substation Configuration Language – SCL). Học viên có cơ hội thực hành cấu hình hệ thống trao đổi thông tin trên nền tảng ngôn ngữ SCL sử dụng phần mềm cấu hình hệ thống IEC 61850 độc lập với nhà sản xuất.

Toàn cảnh khoá học

Tiêu chuẩn IEC61850 được ban hành vào năm 2005 mới mục tiêu chuẩn hóa phương thức giao tiếp của các thiết bị và các hệ thống cho các ứng dụng tự động hóa trạm biến áp. Với phiên bản số 2 (Edition 2.0) mở rộng vào năm 2018, phạm vi của IEC61850 đã được mở rộng không chỉ cho mỗi trạm biến áp mà còn cho cả các thành phần nằm trong lưới điện thông minh như các nguồn năng lượng mới phân tán, tự động hóa hệ thống cung cấp điện, xe điện và rất nhiều thứ khác nữa. Tuy nhiên thì các mục tiêu cơ bản của IEC 61850 vẫn không thay đổi đó là:

Khả năng tích hợp

Khả năng tích hợp được định nghĩa là khả năng có nhiều hơn 2 thiết bị trao đổi thông tin với nhau để thực hiện các chức năng định sẵn bằng cách sử dụng dữ liệu và cơ chế đã được tiêu chuẩn hóa. IEC61850 có khả năng tích hợp bởi tiêu chuẩn hóa về mô hình dữ liệu và các dịch vụ thông tin yêu cầu cho việc trao đổi dữ liệu. Cấu hình của thông tin trao đổi đạt được thông qua quy trình kỹ thuật được định nghĩa trong tiêu chuẩn. Khả năng tích hợp giữa các thiết bị có thể thực hiện từ nhiều nhà sản xuất khác nhau do vậy chúng ta không bị khóa bởi giải pháp độc quyền từ nhà sản xuất.

Linh hoạt trong cấu hình và phân bổ các chức năng

IEC 61850 cho phép tự do gán các chức năng, ví dụ như chức năng tập trung hoặc chức năng phân tán tùy thuộc vào ứng dụng của người dùng. Người dùng cũng có thể tự do thiết kế cấu trúc truyền thông dựa trên các ứng dụng mong muốn và nó có thể không có trong các giải pháp độc quyền của nhà sản xuất.

Phù hợp với tương lai

IEC 61850 sử dụng nền tảng truyền thông là Ethernet, là nền tảng truyền thông cho dữ liệu hiện đại. Điều đó khẳng định rằng IEC61850 vẫn sẽ tương thích cho dù nền tảng truyền thông có phát triển, IEC61850 chia ra các mô hình dữ liệu và truyền thông và định nghĩa các mapping dữ liệu theo công nghệ giao tiếp mong muốn.

IEC 61850 mô hình dữ liệu và nguyên lý ảo hóa

Nội dung trong IEC 61850 có khả năng cho việc tích hợp và chuẩn hóa quy trình kỹ thuật được gọi là Ngôn ngữ cấu hình hệ thống SCL được định nghĩa trong IEC 61850 Ngôn ngữ cấu hình SCL được coi là trái tim của tiêu chuẩn IEC 61850 cũng như là đối với các thiết bị điện tử thông minh (IEDs) được coi là tuân thủ theo chuẩn IEC 61850 nếu như đi kèm theo chúng là các file SCL mô tả thông tin về thiết bị. Ngôn ngữ SCL cũng là tính năng tạo sự khác biệt của IEC 61850 với các chuẩn giao thức sử dụng cho tự động hóa và SCADA khác. Đó là bởi vì SCL định nghĩa chuẩn hóa quy trình kỹ thuật, cấu hình dựa trên các file định dạng trước, đây là những thành phần mà không được định nghĩa trong các tiêu chuẩn khác.

Vì vậy, để có thể làm chủ được thì bắt buộc đối với người sử dụng như các công ty điện lực, nhà tích hợp hệ thống và các công ty thí nghiệm cần phải hiểu rõ về nguyên lý của ngôn ngữ SCL và quy trình kỹ thuật tiêu chuẩn cho việc giao tiếp, trao đổi thông tin trong IEC 61850 dựa trên nền tảng là ngôn ngữ SCL.

Giảng viên chụp ảnh lưu niệm cùng các học viên khoá học

Kết thúc khoá học, học viên đã được bổ sung những kiến thức chuyên sâu về ngôn ngữ SCL và các yêu cầu đối với quy trình kỹ thuật để thực hiện cấu hình hệ thống trạm biến áp theo tiêu chuẩn IEC 61850, góp phần vào việc nâng cao hơn nữa năng lực làm chủ công nghệ của NPTS./.

Hoàng Dũng